Organeller

                                                          ORGANELLER

l  RİBOZOM: Protein  sentezinin yapıldığı yerdir. Aminoasit ve RNA bulunur. Virüs hariç tüm canlılarda bulunur.

l  SENTROZOM: Sadece hayvan hücresinde bulunur. Sentriol denilen birbirine dik iki silindirik yapıdan oluşur. Görevi hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerini oluşturmaktır.

   l  ENDOPLAZMİK RETİKULUM: Hücre zarı ile çekirdek arasında bulunur ve bunlar     arasında ilişkiyi sağlar. Kıvrımlı bir yapısı olup, kanallar sistemidir. Hücre içi taşıma ve depolama sistemidir. ribozom taşıyıp, taşımamasına göre iki çeşittir:

1-Granüllü Endoplazmik Retikulum: Ribozom sayesinde protein sentezine yardımcı olur.

2-Granülsüz Endoplazmik Retikulum: Ribozom bulunmaz. Yağ sentezine yardımcı olur.

l  GOLGİ CİSİMCİĞİ: Yapı olarak endoplazmik retikuluma  benzer. Endoplazmik retikulumun kıvrılıp üst üste yassı kesecikler oluşturmasıyla oluşur. Görevi; salgı maddelerinin üretilmesini sağlar. Depo görevi görür. Lizozom ve koful oluşumunda yapım ve onarımından sorumludur. Sperm ve alyuvar hücrelerinde bulunmaz. Sindirim enzimi üretir. Yağların sentezinden, hücre zarının yapım ve onarımından sorumludur.

                    MİTOKONDRİ: Hücrenin enerji santralleridir. Canlının enerji gereksinimini karşılarlar. Yapı olarak kloroplasta benzer. Dış zar düz, iç zar kıvrımlı yapıdan oluşur.

Hücre içindeki hayatsal olaylara gerekli enerjinin %95′ini sağlarlar. Solunum, oksidasyon ve fosforilizasyon için gerekli enzim ve koenzimlere sahiptirler.

l  LİZOZOM: Sadece hayvan hücrelerinde bulunur. Bitki hücrelerinde benzeri yapılar vardır. Görevi sindirimi sağlar. Ayrıca hücre yaşlandığı zaman patlar hücrenin kendi kendisini sindirmesini sağlar. Bu olaya  otoliz denir. Hücreye giren yabancı proteinleri parçalar.

   

l  KOFUL: Daha çok bitki hücrelerinde görülür. Bitki hücrelerinde az sayıda ve büyük, hayvan hücrelerinde çok sayıda ve küçüktür. Bulunduğu hücrenin çeşidine göre depolama, sindirim, boşaltım gibi görevler üstlenir. Madde taşımacılığında etkilidir.

l  PLASTİTLER: Sadece bitki hücrelerinde vardır. Farklı pigmentlerde bulunur. Işık etkisiyle birbirine dönüşebilir. 3'e ayrılır:

1-Kloroplast: Yeşil renk pigmenti olan klorofil taşır. Bitkilerin yapraklarında, ham meyve ve sebzelerde, genç dallarında,otsu gövdelerinde bulunur. Fotosentez olayını gerçekleştirirler.

2-Kromoplast: Sarı, kırmızı ve turuncu renk pigmentlerini taşırlar. Böylece bitki ve meyvelere renk verirler, vitamin üretip depolarlar.

3-Lökoplast: Renksiz plastitlerdir. Bitkinin tohum ,kök ve toprak altı gövdesi gibi depo organlarında bulunur. Protein, yağ ve nişasta gibi besinler depolanır.

KLOROPLAST

KROMOPLAST

LÖKOPLAST

3-ÇEKİRDEK: Hücrenin bölünme ve büyüme faaliyetlerini yöneten kısımdır. Ökaryot hücrelerde bulunur. 4 Kısımda İnceleriz:

          1-Çekirdek Zarı:

v Çekirdek içi ile sitoplazmayı birbirinden ayıran kısımdır.

v İki katlı olup, yapısı hücre zarına benzer.

v Üzerinde porlar bulunur ve tam geçirgendir(RNA ve ATP'yi geçirebilir.)

v Çekirdek ile sitoplazma arasında madde alış verişini sağlar.

          

                           2-  Çekirdek Öz Suyu: Çekirdeğin içini dolduran, yapı olarak sitoplazmaya benzer                                 kısımdır.  İçinde su, organik, inorganik maddeler, nükleik asitler(DNA, RNA)                                       bulunur.

          
                          3-Çekirdekçik: 

v Çekirdek öz suyunun yoğunlaşması ile oluşan kısımdır. Sayısı birden çok olabilir.

v Yapısında RNA ve proteinler bulunur.

v Hücre bölünmesi esnasında kaybolur,sonra tekrar ortaya çıkar

4- Kromatin İplikler: Çekirdek  öz suyu içerisine dağılmış olan ve yumak şeklindeki yapılardır. Hücrenin bölünmesi esnasında kısalıp kalınlaşarak kromozom haline dönüşürler. Kromozomlar protein ile genetik şifremiz olan DNA molekülleri taşırlar.

http://www.fenokulu.net/yeni/Fen-Konulari/Konu/Hucre-ve-Organeller_15.html